حمد يا فاتحه يا فاتحه الکتاب نام نخستين سوره در کتاب قرآن است. فاتحه از سوره‌هاي مکي است و از ? آيه تشکيل شده. براي اين سوره بيش از ?? نام گوناگون ياد شده که برخي از آن‌ها عبارت‌اند از : ?- سوره حمد وشکر: زيرا با کلمه? حمد شروع مي‌شود و پيام اصلي و اولين آيه? آن حمد شکر و سپاس خداست. ?- فاتحه: از ريشه? فتح آمده و به معناي آغازگر و گشاينده‌است و به آن «فاتحه الکتاب» نيز مي‌گويند. ?- سبع المثاني: چون اين سوره از ? آيه تشکيل شده و در هر نماز واجب و مستحب دو بار خوانده مي‌شود آنراً سبع المثاني" نيز مي‌خوانند. ?- امّ الکتاب و امّ القرآن: يعني (مادر کتاب خدا) و (مادر قرآن) اين دو نامگذاري بدين جهت است که اوّلاً قرآن با اين سوره شروع مي‌شود و آغاز هر چيز را امّ آن مي‌نامند. ثانياً زيرا آن را اصل و عصاره? قرآن مي‌دانند. ?- کنز: زيرا اين سوره را يا گنج مقايسه کرده‌اند.