صبح (فلق) آن روشنايي است که پيش از طلوع آفتاب پيدا مي‌شود. شفق آن روشنايي است که بعد از غروب آفتاب در جانب مغرب باقي ماند.
صبح و شفق به شکل، مشابه‌اند و به وضع، مقابل چه در اول پيدايش صبح روشنايي طولاني و به انتهاي ضعف است و آن را «صبح کاذب» مي‌گويند، بعد از آن روشنايي بر افق پهن مي‌شود و آن را «صبح صادق» مي‌گويند. روشنايي مزبور بعد از آن به سرخي مي‌گرايد تا وقتي که آفتاب طلوع کند و شفق به عکس است يعني بعد از غروب آفتاب در افق سرخي ظاهر مي‌شود بعد از بين مي‌رود و پس از آن سفيدي در صحنه‌ي افق پهن مي‌گردد و سرانجام يک خط سفيد باريک طولاني (چون صبح کاذب) مي‌گردد تا آن گاه که به کلي نابود گردد