ختايي نوعي از نقوش خاص متشکل از گلهايي با الهامات از دنيايي ديگر، چون گل پنج پر،سه پر، شاه عباسي، پروانه اي، پنجه اي و... است که با برگهايي خاص بر روي اسپيرال ها و حلزوني هاي با پيچش هاي متنوع بدست مي آيد. که درآن طبق قواعد زيبايي شناسي تراکم فضا، تعادل، توازن، تناسب و قرينگي و... رعايت شده و زيبايي خاصي به کار مي بخشد.اين نقوش قديمي واصيل که درآن گلها با درونمايه اي خاص طراحي شده اند، پايه اصلي طراحي قالي و فرش وکاشي ،تذهيب و گچبري وبسياري از هنرهاي ديگر هستند و با رويکردي جديد در هنر معاصر خودنمايي مي کنند.نظام شکل گيري اين نقوش آنقدر دقيق وهماهنگ است که هر جز جلوه اي از صورت کلي خود و در مجموع نيز همه اجزا و مفردات نشاني از مجموعه خويش را دارند.يک گل پنجه اي در نمايي ساده سوار بر برگي روي يک بند ختايي